Z jakimi bolączkami mierzy się polski sektor energetyczny? W drugiej części wywiadu realizowanej w ramach cyklu „OZE.pl Talks” Project Manager Dr Katarzyna Jabłońska-Przywecka omawia najważniejsze trendy i wyzwania na rynku OZE w Polsce. Zapraszamy do lektury dalszej części wywiadu.
Jakie są największe bariery rozwoju OZE w Polsce?
Jako eksperci rynku energii zawsze bolejemy nad faktem, że uwarunkowania prawne (np. ustawa Prawo Energetyczne, ustawa o odnawialnych źródłach energii, rynku mocy czy efektywności energetycznej) zmieniają się tak często i nieprzewidywalnie. A całą polską energetykę cechuje destabilizujący short-termism. Osobiście od lat brakuje mi strategii rozwoju energetyki, dużych determinant, porządnych konsultacji, dialogu społecznego. Strasznie nad tym ubolewam.
Na rynku energii pojawiają się też okresowe mody. Zauważam, że pojawiają się nowe tematy, idzie za nimi optymizm i powiew świeżości, po czym są niekonsekwentnie wstrzymywane. Nie prowadzi się dyskusji nad eliminowaniem barier rozwoju, uproszczeniami proceduralnymi, nie mówiąc nic o tworzeniu systemu zachęt. Z pewnością rozwijamy morską energetykę wiatrową, klastry energii i spółdzielnie energetyczne, instalacje hybrydowe, magazyny energii, wodór, ale sposób ich prowadzenia pozostawia wiele do życzenia. Poza tym, musimy pamiętać, że funkcjonujemy na rynku, w którym z ekonomicznego punktu widzenia „nie ma rynku”, bo przecież jest jeden dominujący podmiot, który jest spółką Skarbu Państwa. Uwarunkowania polityczne są bardzo duże i tak naprawdę stanowią duże zagrożenie dla funkcjonowania energetyki w Polsce.
Jakie elementy wymagają obecnie pilnych działań na rzecz sektora OZE w Polsce?
Bezsprzecznie jest to odblokowanie ustawy odległościowej związanej z możliwością lokalizacji elektrowni wiatrowych, gdyż wykorzystanie tej technologii daje duże przyrosty mocy w systemie elektroenergetycznym oraz w konsekwencji merit order - obniżenie cen energii elektrycznej na rynku energii. Następnie powinny zostać uregulowane kwestie uzyskiwania warunków przyłączeniowych, w tym zmiana algorytmów wyliczeń dostępnych mocy w GPZ oraz możliwości integrowania różnych instalacji i technologii OZE o zróżnicowanych charakterystykach produkcji. Koncentrowałabym też na eliminowaniu barier związanych z funkcjonowaniem klastrów energii i spółdzielni energetycznych.
Z drugiej strony wstrzymałabym się z wprowadzaniem dodatkowych obostrzeń lokalizacyjnych dla innych źródeł OZE jak farmy fotowoltaiczne, przynajmniej do czasu zakończenia kryzysu energetycznego. I żeby nie wyjść na marudera, wskażę też sukcesy związane z rozwojem OZE w Polsce.Jest to m.in. informacja o pokryciu ok. 40 proc. zapotrzebowania na energię przez fotowoltaikę i energetyką wiatrową w godzinach szczytowych, co było nie do pomyślenia jeszcze dekadę temu. Jest to też uruchomienie rynku usług DSR w ramach funkcjonującego rynku mocy.
Uważam też, że przy obecnych zmianach na rynku energii dalszych źródeł sukcesu możemy szukać w pojęciach elastyczności i wypracowania efektów synergii. Dalszy rozwój energetyki odnawialnej wymaga od wytwórców energii wyższej przewidywalności, elastyczności oraz ujęcia swojego profilu wytwórczego w konkretnej strategii sprzedażowej. Ryzyko rosnącego kosztu profilu będzie wymagać odmiennego ustawienia paneli PV, zainstalowania magazynu energii, świadczenia usług elastyczności albo produkcję pod określony profil zapotrzebowania odbiorcy końcowego. Bo strona wytwórcza to nie wszystko. Elastyczność powinna też obejmować odbiorców energii. W sytuacjach problemów z rozwojem dużej energetyki wiatrowej czy fotowoltaicznej, może warto skoncentrować się na rozwoju lokalnym w wypracowaniu efektów synergii społeczności energetycznych?
Czy obecna sytuacja geopolityczna wpłynie na postrzeganie sektora OZE?
Tak, ale nie jest to jednoznaczna ocena. Powinniśmy rozwijać źródła OZE lokalnie, koncentrować na tym co mamy blisko siebie i na zasobach, które nas otaczają. Daje to nadzieję na zmianę postrzegania energetyki z wielkoskalowej na regionalną, lokalną. Oczywiste jest, że każde źródło OZE ma swoje cechy. W przypadku fotowoltaiki są one szczególne, gdyż ta technologia wypada z systemu wraz z zachodem słońca, a przecież jest to szczyt wieczorny zapotrzebowania na energię elektryczną. I ta cecha technologii fotowoltaicznej stanowi według mnie kolejny temat do dyskusji nad zarządzaniem naszymi lokalnymi zasobami. Nie debatowałabym tutaj nad poziomem problemu, tylko starała się go rozwiązać zakładając społeczności energetyczne.
Żałuję, że projekty związane z klastrami energii i spółdzielniami energetycznych nie idą w Polsce w dobrym kierunku. A to przecież są kolejne projekty do zagospodarowania, których realizacja pociągnęłyby dalszy rozwój...
Dalsza część wywiadu ukaże się niebawem na łamach bloga OZE.pl. Nasza ekspertka opowie o tym, czy energetyka słoneczna jest odpowiednią branżą dla kobiet oraz o tym, jakie umiejętności są kluczowe w tej branży.
Przeczytaj też pierwszą część wywiadu na temat wyzwań stojących przed przemysłem (LINK).
Przeczytaj także ostatnią część wywiadu dotyczącą roli kobiet w energetyce słonecznej (LINK).
*Kasia Jabłońska-Przywecka, Project Manager w OZE.pl
Praktyk biznesowy z zacięciem naukowym. Swój obszar zainteresowań opisuje jako kierunki transformacji energetycznej umożliwiające włączenie społeczne, co oznacza zarówno aktywizację odbiorców i kształtowanie realiów energetyki obywatelskiej, jak i możliwości rozwoju konkurencyjności klimatycznej przedsiębiorstw. Energetyką i ekologią interesuje się odkąd pamięta, wcześniej zajmowała się m.in. systemami wsparcia energetyki odnawialnej, rynkiem mocy, sprzedażą energii elektrycznej i gwarancjami pochodzenia, rozwojem i sprzedażą projektów farm wiatrowych i fotowoltaicznych.W OZE.pl pełni funkcję project managera ds. Inwestycji OZE i odpowiada na obsługę kluczowych klientów. Ukończyła Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu(doktorat w obszarze modeli biznesowych przedsiębiorstw związanych z funkcjonowaniem elektrowni wiatrowych).
