W 2021 roku Komisja Europejska przyjęła pakiet rozwiązań legislacyjnych, które mają na celu przyśpieszyć i dostosować działania Europy do celów klimatycznych na 2030 i 2050 rok. Mowa o Fit for 55, czyli rozwiązaniach regulacyjnych dla sektora m.in. energetycznego, ciepłowniczego, transportu, budownictwa czy nawet leśnictwa. Pakiet ma też kluczowe znaczenie dla rozwoju rynku OZE.
W ustach decydentów europejskich, pakiet Fit for 55 jest często określany jako podstawa do wdrożenia nowego celu unijnego, którym jest redukcja emisji gazów cieplarnianych o 55 proc. do 2030 roku. Regulacje wzmacniają 8 obowiązujących obecnie aktów prawnych i wprowadza 5 nowych inicjatyw obejmujących obszary polityki i sektorów gospodarki. Poniżej przedstawiamy najważniejsze propozycje, które mogą przełożyć się na dynamikę rozwoju sektora OZE.
Kilka aktualizacji, ale też kilka rewolucji
Pakiet zawiera wnioski ustawodawcze dotyczące m.in. zmiany w EU ETS, czyli unijnym systemie handlu uprawnieniami do emisji CO2. Zaproponowano szybszą ścieżkę redukcji puli uprawnień do emisji. Współczynnik redukcji ma wzrosnąć dwukrotnie z poziomu 2,2 proc. do 4,2 proc. Zapowiedziano systematyczne wycofywanie bezpłatnych uprawnień do emisji, ale dla sektora lotnictwa. W przypadku żeglugi zaproponowano jej wejście do systemu handlu emisjami.
Ponadto przewidziano aktualizację rozporządzenia o LULUCF, rozporządzenia ws. wspólnego wysiłku redukcyjnego (ESR), dyrektywy o OZE (RED), dyrektywy o efektywności energetycznej (EED), dyrektywy ws. infrastruktury paliw alternatywnych (AFID),aktualizację rozporządzenia ws. norm emisji CO2 dla samochodów osobowych i dostawczych oraz nowelizację dyrektywy ws. opodatkowania energii.
Jeżeli chodzi o nowe propozycje, to przewiduje się wprowadzenie strategii leśnej UE, mechanizm regulacji granicy emisji CO2(CBAM), instrument społeczny na rzecz działań na rzecz klimatu, ReFuelEUAviation (inicjatywa wspierająca zrównoważone paliwa lotnicze) i FuelEU Maritime(inicjatywa wspierająca rozwój zrównoważonych paliw morskich).
Gdzie jest miejsce OZE w Fit for 55?
Pakiet Fit for 55 jest dużą szansą dla sektora OZE. Komisja przekonuje, że oszczędzanie prądu i ciepła oraz korzystanie w większym stopniu z bezemisyjnej energii wyprodukowanej w OZE jest kluczowym czynnikiem sprzyjającym tworzeniu miejsc pracy, wzrostowi gospodarczemu i redukcji emisji. Aby osiągnąć cel na 2030 rok, w zaktualizowanej dyrektywie w sprawie OZE zaproponowano zwiększenie ogólnego wiążącego celu z obecnych 32 proc. do nowego poziomu 55 proc.udziału OZE w koszyku energetycznym UE. Konkretne wartości docelowe zostaną zaproponowane w odniesieniu do wykorzystania energii z OZE w transporcie, ogrzewaniu i chłodzeniu, budynkach i przemyśle.
W ramach nowego Społecznego Funduszu Klimatycznego państwa członkowskie otrzymają środki finansowe na wsparcie obywateli najbardziej dotkniętych lub zagrożonych ubóstwem energetycznym lub w zakresie mobilności. Fundusz zapewni 72,2 mld euro w budżecie UE na lata 2025–2032, które będą pochodziły z nowego systemu handlu uprawnieniami do emisji. Środki będą wspierać włączenie energii z OZE w sposób umożliwiający ograniczenie emisji CO2 i rachunków za energię w przypadku gospodarstw domowych w trudnej sytuacji i mikroprzedsiębiorstw – czytamy w komunikacie KE.
Sojusze takie jak FuelEU Maritime i ReFuelEU Aviation na rzecz łańcucha wartości paliw ekologicznych o niskiej zawartości węgla zwiększy podaż i wykorzystanie najbardziej obiecujących paliw. Jest to szansa m.in. dla zielonego wodoru produkowanego w wyniku elektrolizy z pomocą energii z OZE.
Pojawiła się też szansa dla samej branży OZE. W ramach przeglądu dyrektywy w sprawie opodatkowania energii zaproponowano dostosowanie opodatkowania produktów energetycznych do polityki UE w zakresie energetyki i klimatu oraz w celu wspierania czystych technologii.
